Opłata za skany już wykonane

[Marcin Buczek]

Przeglądając materiały z ostatniego spotkania w NDAP dotyczącej udostępniania z 14 grudnia zainteresował mnie jeden z punktów w prezentacji dr Henryka Niestrója dotyczącym "Ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego w archiwach" i punkt dotyczący opłat

pobierane za skany już wykonane w tej wysokości, jakby miały być wykonane (zasada niedyskryminacji i pierwotny cel wytworzenia)

Czyli należy aktualizować cenniki bo rozumiem że jak do tej pory np w Archiwum X za skan już wykonany płaciłem 2 zł a z oryginału 5 zł to teraz wszystkie będą kosztować 5 zł bez różnicy że zostały wykonane w ramach digitalizacji planowej czy Kultury +
Czyli kolejny kamyczek do ograniczania dostępu bo co z tego że zamówię sobie skan który wisi na SwA ale zechcę go otrzymać w lepszej jakości lub będzie na nim stary znak wodny to będę musiał zapłacić 5 zł.

Zresztą w przypadku archiwów państwowych obserwuje ciekawy paradoks. Archiwa państwowe są jednostkami państwowymi utrzymywanymi z pieniędzy podatnika, za te pieniądze archiwum zabezpiecza materiały, konserwuje, skanuje, kupując skanery z pieniędzy podatnika (bo jakoś do tej pory nie spotkałem się by ktoś prywatny sprezentował skaner AP). Ten sam podatnik który się zwróci do archiwum o kopie materiału musi zapłacić ponownie za skany nie ma żadnej zniżki płać a my je wykonamy za skanery które nam sprezentowałeś i opłaciłeś pensje skanerzystom, zapłaciłeś za prąd, wodę. Co z tego że skany archiwum wykonało w ramach pieniędzy otrzymanych z ministerstwa w ramach Kultury + zapłać 5 zł za skan

[Henryk Niestrój]

Cóż za przewrotna interpretacja  . Na tym samym slajdzie, w kolejnym zdaniu czytamy o tym, że pobieranie opłat nie jest obligatoryjne. Należy się oczywiście liczyć z tym, że ktoś może posądzić archiwum o nieuzasadnione obniżenie dochodów Skarbu Państwa, ale czyż nie można ceny tego skanu w jednym i drugim przypadku ustalić na 2 zł?

[Marcin Buczek]

Jestem jak najbardziej za. Tylko trzeba tu jednoznacznej i stanowczej decyzji dla dyrektorów AP (tak ja w przypadku zakazu zamykania archiwów w okresie letnim) panowie wykonanie skanu z oryginału akt ma wynosić 2 zł

[Marcin Buczek]

Jak w instytucji która mieni się administracją państwową cennik za wydanie skanu, wykonanie kwerendy i inne usługi jest uznaniowy i zależy od dyrektora archiwum a nie jest jednolity ustalony przez NDAP. Dla przykładu opłata za wydanie paszportu cennik jednolity wydany przez MSWiA (ciekaw jestem jak przedstawiałyby się ceny paszportu gdyby opłaty ustalali sami wojewodowie na podległym im terenie). Według mnie czas skończyć z tego typu dowolnością i pytaniami użytkowników czemu tak drogo w innym archiwum ta sama usługa kosztowała o wiele mniej, a może będziemy czekać aż któryś użytkownik powie dość i pójdzie z tym do sądu.

[Zombi]

Ja z kolei pamiętam z poprzedniego szkolenia z 2016 r., jak podkreślano wówczas, że przepisy ustawy re-use nie obejmują "zwykłego" udostępniania materiałów archiwalnych, lecz tylko takie, gdy użytkownik zadeklaruje, że pragnie wykorzystać dane do nowych celów.

W ustawie archiwalnej mamy zapisane:
16d ust. 1 pkt 2 "Podmioty zobowiązane udostępniają zainteresowanym lub ich upoważnionym przedstawicielom materiały archiwalne przez (...) [m.in.] przekazanie informacji w nich zawartych w postaci reprodukcji tych materiałów"
16c ust. 1 "Udostępnianie materiałów archiwalnych jest bezpłatne"
Według mnie zatem udostępnianie kopii już posiadanych przez archiwum winno być bezpłatne (za wyjątkiem kosztów nośnika lub przesyłu danych, jeśli takie się pojawią).

Zresztą nawet w trybie ustawy re-use mamy zapisane w podręczniku promowanym przez NDAP na str.143 napisano:
"Koszty dodatkowe zatem to koszty przekraczające stałe wydatki wynikające z realizacji zadań nałożonych ustawowo na
podmiot zobowiązany. Opłata nie może obejmować kosztów, które podmiot zobowiązany ponosi lub poniósłby niezależnie od treści wniosku. Dla stwierdzenia istnienia kosztów dodatkowych musi istnieć bezpośredni związek między żądaniem wniosku a kosztem stanowiącym element opłaty. Jednocześnie koszt ten musi być rzeczywiście poniesiony przez podmiot zobowiązany w związku z przygotowaniem lub przekazaniem informacji w sposób wskazany we wniosku."

Moim zdaniem oznacza to, że opłata możliwa jest do naliczenia tylko jeśli wniosek o ponowne wykorzystanie informacji wywoła owe ?dodatkowe koszty?. Tymczasem nasze kopie wykonujemy niezależnie od tego, czy tego rodzaje wnioski wpłyną czy nie. Nie dochodzi więc do uszczuplenia dochodów Skarbu Państwa, bo nie ma podstaw do pobierania tych opłat.

[Kajka]

Zgadzam się w zupełności z opinią Marcina! Pamiętam że kilka lat temu nawet robiono jakieś analizy zgodności regulaminów udostępniania w poszczególnych AP z zarządzeniem NDAP bo odstępstwa były dosc duże. Wydano zalecania rozesłano pisma i na tym chyba sie skończyło. Jeśli się mylę, niech ktoś mnie poprawi. Zmieniło się kierownictwo NDAP, zmieniło się kierownictwo Departamentu Organizacji i Udostępniania a w udoatempnianiu bajzel jak był tak był tak jest nadal. Każdy dyrektor ustala swoje zasdy bo brak jest spójnych wytycznych z Rakowieckiej. Są archiw które skany aktów notarialnych i spraw sądowych publikują na SwĄ a inne nawet do dokumentacji XIX w stosuje zapisy i ochronie dobrego imienia i  wymagaja wykazania następstwa prawnego po zmarłych.

[mooj]

wow!
nieobligatoryjne

raz już opłacona praca może być (ale nie musi - łaskawość:) opłacona ponownie
zaprawdę nieobligatoryjność złamania re-use i wytycznych godna pochwały

jak można w ogóle dopuścić czy zasugerować działania stojące w sprzeczności nie tylko z duchem ale i litera prawa
i to z pozycji nadrzędnego organu
i jeszcze bronić
zamiast przyznać się do błędu (rzecz ludzka) to utwierdzać archiwa w stanowisku, że mogą pobierać opłaty za już wykonaną pracę o opłaconą, jak za dopiero zleconą