USTAWA O PONOWNYM WYKORZYSTANIU INFORMACJI SEKTORA PUBLICZNEGO A ARCHIWA

[Kajka]

Ustawa z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznegohttp://dziennikustaw.gov.pl/DU/2016/352/1

art. 26 ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego 16 czerwca wprowadza w życie zmiany w ustawie archiwalnej
 w art 16 i 17 dotyczących udostępniania

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19830380173

Art. 16. [1. Materiały archiwalne udostępnia się jednostkom organizacyjnym
i obywatelom dla potrzeb nauki, kultury, techniki oraz gospodarki. Udostępnianie
materiałów archiwalnych dla powyższych potrzeb jest bezpłatne.]
2. (uchylony)
[2a. Archiwa państwowe wykonują usługi archiwalne w zakresie
wyszukiwania, prowadzenia kwerend, kopiowania, przetwarzania i przekazywania
danych przy użyciu systemów teleinformatycznych lub informatycznych nośników
danych oraz konserwacji materiałów archiwalnych na potrzeby, o których mowa
w ust. 1. Archiwa państwowe mogą również prowadzić działalność usługową,
polegającą na przechowywaniu, kopiowaniu i konserwacji dokumentacji
o czasowym okresie przechowywania, w tym dokumentacji osobowej i płacowej
pracodawców.]
<2a. Archiwa państwowe wykonują usługi archiwalne w zakresie
wyszukiwania informacji i danych zawartych w materiałach archiwalnych,
przetwarzania tych informacji i danych, a także sporządzania wyciągów,
wypisów, odpisów albo odwzorowań wizualnych bądź dźwiękowych tych
materiałów, włącznie z metadanymi odwzorowań cyfrowych.>
2b. (uchylony)
2c. (uchylony)
2d. (uchylony)
2e. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony)
<Art. 16a. 1. Każdemu przysługuje prawo dostępu do materiałów
archiwalnych.
Przepis
uchylający ust. 1
i nowe brzmienie
ust. 2a w art. 16
wejdą w życie z
dn. 16.06.2016 r.
(Dz. U. z 2016 r.
poz. 352).
Dodane art. 16a?
16e wejdą w
życie z dn.
16.06.2016 r. (Dz.
U. z 2016 r. poz.
352).
?Kancelaria Sejmu s. 14/50
2016-04-08
2. Podmioty, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2, zwane
dalej ?podmiotami zobowiązanymi?, są obowiązane udostępniać:
1) materiały archiwalne w oryginale, w szczególności w ich pierwotnej wersji
językowej lub w pierwotnym formacie plików cyfrowych, bądź w postaci
lub w formacie nadanych przez podmiot zobowiązany w celu
długotrwałego przechowywania i odczytu treści tych materiałów;
2) reprodukcje materiałów archiwalnych.
3. Podmioty zobowiązane mogą również udostępniać materiały archiwalne
niestanowiące państwowego zasobu archiwalnego, jeżeli możliwość ich
udostępniania nie została wyłączona.
4. Korzystanie z materiałów archiwalnych służy w szczególności:
1) celom poznawczym, w tym związanym z badaniami naukowymi albo
zaspokajaniem osobistych potrzeb informacyjnych;
2) ponownemu wykorzystaniu treści lub odwzorowań tych materiałów, do
celów innych niż te, dla których je wytworzono lub pierwotnie
zgromadzono, w tym do celów zarobkowych;
3) uzyskiwaniu, w trybie przepisów odrębnych, które regulują zasady
wydawania zaświadczeń, urzędowego potwierdzenia treści
przechowywanych materiałów archiwalnych, w postaci ich
uwierzytelnionych odwzorowań (odpisów, wypisów, wyciągów
i reprodukcji) w oryginalnej wersji językowej, a także w postaci wtórnych
dokumentów opisowo prezentujących tę treść lub jej składniki wyróżnione
przez wnioskodawcę.
Art. 16b. 1. Dostęp do materiałów archiwalnych podlega ograniczeniu:
1) w zakresie i na zasadach określonych w przepisach:
a) o ochronie informacji niejawnych,
b) o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych;
2) ze względu na ochronę:
a) dóbr osobistych,
b) danych osobowych;
3) ze względu na potrzebę zachowania integralności składników
państwowego zasobu archiwalnego zagrożonego uszkodzeniem,
zniszczeniem lub utratą.
?Kancelaria Sejmu s. 15/50
2016-04-08
2. Materiały archiwalne podlegają udostępnianiu nie wcześniej niż
w przypadku:
1) aktów stanu cywilnego lub ksiąg stanu cywilnego, od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło odpowiednio sporządzenie aktu lub
zamknięcie księgi, dotyczących:
a) urodzeń ? po 100 latach,
b) małżeństw i zgonów ? po 80 latach;
2) indywidualnej dokumentacji medycznej ? po 100 latach od sporządzenia
ostatniego wpisu;
3) aktów notarialnych i dokumentacji ksiąg wieczystych wraz z urządzeniami
ewidencyjnymi ? po 70 latach od sporządzenia aktu lub składnika
dokumentacji;
4) dokumentacji spraw sądowych i postępowań dochodzeniowych ? po
70 latach od uprawomocnienia się orzeczenia lub zakończenia
postępowania;
5) ewidencji ludności ? po 30 latach od jej wytworzenia;
6) dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców ? po 50 latach od ustania
stosunku pracy.
3. Ograniczeń określonych:
1) w ust. 1 pkt 2 i 3 nie stosuje się, jeżeli zainteresowany posiada szczególne
uprawnienia albo realizuje cele korzystające ze szczególnej ochrony
prawnej, które to uprawnienia lub cele są nadrzędne w stosunku do tych
ograniczeń;
2) w ust. 2 nie stosuje się do udostępnienia uprawnionym do dostępu do
danych zawartych w tych materiałach.
Art. 16c. 1. Udostępnianie materiałów archiwalnych jest bezpłatne.
2. Podmioty zobowiązane nie wykonują autorskich praw majątkowych,
które przysługują Skarbowi Państwa, w stosunku do podmiotów, którym
udostępniono te materiały.
3. Podmioty zobowiązane nie powinny ograniczać dostępu do materiałów
archiwalnych, ponad ograniczenia stosowane w związku z pierwotnym celem
ich wytworzenia.
?Kancelaria Sejmu s. 16/50
2016-04-08
4. Jeśli przepisy odrębne zapewniają szerszy dostęp do materiałów
archiwalnych niż wynika z ustawy, zastosowanie mają te przepisy.
Art. 16d. 1. Podmioty zobowiązane udostępniają zainteresowanym lub ich
upoważnionym przedstawicielom materiały archiwalne przez:
1) umożliwienie osobistego:
a) zapoznania się z tymi materiałami,
b) utrwalenia ich treści w postaci notatek, wyciągów, wypisów, odpisów
albo odwzorowań wizualnych, dźwiękowych lub cyfrowych wraz z ich
metadanymi;
2) przekazanie informacji w nich zawartych w postaci reprodukcji tych
materiałów albo pisemnej odpowiedzi na zapytanie.
2. Podmioty zobowiązane udostępniają materiały archiwalne w oryginale
albo reprodukcje tych materiałów:
1) w dostosowanych do tego celu pomieszczeniach, po pisemnym zgłoszeniu
w postaci papierowej lub elektronicznej;
2) za pośrednictwem systemów teleinformatycznych wraz z metadanymi
reprodukcji.
3. Jeżeli czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b, mogłyby zakłócić
innym zainteresowanym dostęp do materiałów archiwalnych, ich wykonywanie
odbywa się na podstawie porozumienia między zainteresowanym i podmiotem
zobowiązanym.
Art. 16e. 1. W przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że występują
ograniczenia dostępu do materiałów archiwalnych, podmiot zobowiązany
wszczyna postępowanie w sprawie odmowy dostępu do tych materiałów.
2. Podmiot zobowiązany wydaje decyzję w sprawie:
1) całkowitej albo częściowej odmowy dostępu do materiałów archiwalnych
albo
2) umorzenia postępowania w przypadku:
a) o którym mowa w art. 16b ust. 3 pkt 1,
b) gdy nie zachodzą ograniczenia dostępu do materiałów archiwalnych.
3. Do postępowania w sprawie odmowy dostępu do materiałów
archiwalnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. ? Kodeks
?Kancelaria Sejmu s. 17/50
2016-04-08
postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23), z tym że decyzje
wydaje się nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania zgłoszenia.>
Art. 17. [1. Materiały archiwalne są udostępniane po upływie 30 lat od ich
wytworzenia.
1a. Niezależnie od wieku materiałów archiwalnych można, w drodze decyzji,
odmówić ich udostępnienia, jeżeli:
1) ich stan fizyczny nie pozwala na udostępnienie;
2) udostępnienie miałoby spowodować naruszenie:
a) prawnie chronionych interesów Państwa, jednostek organizacyjnych
i obywateli,
b) tajemnic prawnie chronionych.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
w drodze rozporządzenia, może określić szczególne wypadki i tryb wcześniejszego
udostępniania materiałów archiwalnych, uwzględniając wymogi, o których mowa
w ust. 1a pkt 2.]
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb
udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w archiwach
wyodrębnionych, z wyłączeniem archiwum wyodrębnionego Instytutu Pamięci
Narodowej ? Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, w tym:
1) sposób postępowania z materiałami archiwalnymi zawierającymi informacje
stanowiące tajemnice prawnie chronione, w szczególności informacje niejawne
albo dane osobowe podlegające ochronie,
2) zakres udostępniania dokumentacji dotyczącej osób fizycznych tym osobom
dla celów własnych,
3) szczególne wypadki wcześniejszego udostępniania materiałów archiwalnych,
4) odpłatność za udostępnianie materiałów archiwalnych w przypadku ponoszenia
przez archiwum dodatkowych kosztów z tego tytułu,
5) odpłatność za sporządzenie reprodukcji materiałów archiwalnych
? uwzględniając szczególny charakter dokumentacji i potrzebę jej ochrony przed
nieuprawnionym ujawnieniem oraz wysokość wydatków ponoszonych w związku
z udostępnieniem materiałów archiwalnych.
4. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po
zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji ustali, w drodze
Przepis
uchylający ust.
1?2 w art. 17
wejdzie w życie z
dn. 16.06.2016 r.
(Dz. U. z 2016 r.
poz. 352).
?Kancelaria Sejmu s. 18/50
2016-04-08
rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb gromadzenia, ewidencjonowania,
kwalifikowania, klasyfikacji oraz udostępniania materiałów archiwalnych
tworzących zasób jednostek publicznej radiofonii i telewizji, uwzględniając:
1) szczególny zakres i sposób działania radia i telewizji;
2) potrzebę szczególnej ochrony materiałów archiwalnych przed utratą lub zniszczeniem.

[Robert2000]

Jeśli w ustawie jest mowa o archiwach państwowych, to czy archiwa wyodrębnione podlegają jej zapisom?

[Henryk Niestrój]

Podmioty zobowiązane do udostępnienia inf. sektora publicznego zostały zdefiniowane w art. 3 niniejszej ustawy. Są wśród nich archiwa państwowe, a także "inne jednostki posiadające materiały archiwalne i prowadzące działalność archiwalną w zakresie państwowego zasobu archiwalnego w rozumieniu art. 22" ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, tj. między innymi także archiwa wyodrębnione oraz archiwa zakładowe państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych.

[dgrot]

Archiwa pojawiają się dopiero w przewrotnym art. 4 ust. 1 pkt w ustawy re-use. W tym miejscu archiwa zakładowe rzeczywiście są objęte zobowiązaniem, ale art. 26, dodając do ustawy archiwalnej art. 16a ust. 1, zakonserwował dotychczasowy tryb dostępu do ich zasobu, za zezwoleniem kierownika jednostki (art. 35 ust. 3 ustawy archiwalnej). Przepisy dostępowe, zgodnie z nową regulacją, mogą ograniczać ponowne wykorzystywanie - jeśli więc nie uzyska się dostępu, nie będzie czego wykorzystywać. Odmowa zezwolenia nie powinna być zarazem dowolna, toteż przyszłość okaże się barwna i pełna perypetii. Pewien wentyl bezpieczeństwa archiwom zakładowym się należał, by nie zostały zdominowane przez obsługę podmiotów zewnętrznych, ze szkodą dla macierzystej jednostki. Całkiem odporne na re-use jednak nie będą.

[Henryk Niestrój]

Czy w archiwa nie mieszczą się w katalogu jednostek określonych w art. 3 pkt 2 uodisp? Naturalnie bez żadnych wątpliwości w art. 4 pkt 2 archiwa są już literalnie wymienione.
Nie rozumiem zaś związku art. 16a st. 1 nowej unzaa z konserwacją dostępu do archiwów zakładowych. Chociaż oczywiście zgadzam się z tym, że art. 35 ust 3 unzaa może wprowadzać pewne zamieszanie, bo z jednej strony akt prawny kompleksowo regulujący dane zagadnienie (tu: udostępnianie na podst. unzaa) powinien mieć pierwszeństwo przed uodisp, z drugiej zaś nowy art. 16c ust. 4 unzaa wyraźnie stanowi, że jeśli istnieją przepisy zapewniające szerszy dostęp do materiałów archiwalnych niż wynika to z unzaa (w tym przypadku mogą to być właśnie przepisy uodisp), zastosowanie mają właśnie te przepisy.

[dgrot]

Jak najbardziej archiwa mieszczą się w katalogu z art. 3 ustawy re-use, tyle tylko, że "bezimiennie", wśród wielu innych jednostek organizacyjnych. Natomiast w sprawie archiwów zakładowych nie trafiłem w klawisz  , co dało intrygujący efekt. Powinien być oczywiście ust. 2 (nie ust. 1) w nowym art. 16a unza, bo tam ustawodawca rozmyślnie pominął archiwa zakładowe. Natomiast klauzula najkorzystniejszego dostępu z art. 16c ust. 4 odwołuje się wyraźnie do innych ustaw, więc nie da się raczej zaszachować archiwów zakładowych grą przepisów wewnątrz unza. Przede wszystkim jednak, trzeba zobaczyć, jak w praktyce przepisy będą działały. Czasem bywa to sporą niespodzianką. Legislacja ewidentnie nie jest nauką ścisłą.

[Henryk Niestrój]

Kontynuując dyskusję w tym wątku...
Ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego wprowadza ciekawe zmiany w ustawie archiwalnej (unza). Przykładowo art. 16c ust. 2 stanowi o tym, że archiwa (podmiot zobowiązany) nie wykonują majątkowych praw autorskich, jeśli przysługują one Skarbowi Państwa, czyli wówczas gdy prawa te archiwum nabyło wraz z przekazywanymi do zasobu utworami. W komentarzu do unza (M. Konstankiewicz, A. Niewęgłowski, Narodowy zasób archiwalny i archiwa. Komentarz, Warszawa 2016, s. 240) autorzy stoją na stanowisku, że w takim przypadku archiwum nie ma prawa pobierać opłat za udostępnianie utworów, ponieważ stanowi to formę wykonywania majątkowych praw autorskich.

I tu mam problem. Czy archiwa mogą pobierać opłaty za udzielenie licencji, czy też nie mogą?

Otóż, po pierwsze: jeśli archiwa nie wykonują majątkowych praw autorskich, to nie tylko nie mogą pobierać opłat, ale w ogóle udzielać licencji na jakimkolwiek polu eksploatacji, nawet jeśli chciałyby udzielić takiej licencji bez pobrania opłaty.

Po drugie - archiwa w rzeczy samej nie mogą pobierać jakichkolwiek opłat za udostępnianie, dlaczego więc dodatkowe zastrzeżenie odnośnie utworów? A może nie jest to udostępnianie? Opłaty przecież pobierane są za przekazanie ISP w trakcie wykonania usługi. Nie da się zaś wykorzystać utworu bez jego przekazania (nawet w postaci kopii).

Czy wobec tego art. 16c ust. 2 nie powinien zawierać zwrotu "którym przekazano te materiały" zamiast "którym udostępniono te materiały"?

Czymże bowiem jest udostępnianie zgodnie z zapisami unza, która będzie obowiązywała od 16 czerwca i czym różni się od wykonania kwerendy, zlecenia reprografii i innego przekazania kopii materiału archiwalnego (art. 16d unza)?

[Robert2000]

Czy archiwa wyodrębnione mają prawo pobierać opłaty za udostępnianie materiałów archiwalnych zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 2011 r.?

[Henryk Niestrój]

Czy archiwa wyodrębnione mają prawo pobierać opłaty za udostępnianie materiałów archiwalnych zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 2011 r.?

Opłaty zawarte w załączniku do tego rozporządzenia dotyczą wykonania usług i wg mnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby mogły być pobierane. Zastanowić należałoby się, czy wszystkie wyszczególnione czynności powinny podlegać opłatom, i w podanej wysokości (np. przygotowanie jednostki archiwalnej do filmowania w świetle dziennym - 20 zł).
Moje wątpliwości budzą za to przepisy par. 6 ust. 1 (w unza brak cezury 30 lat, a podany w punkcie 2 katalog dozwolonych celów udostępnienia wydaje się być zawężony) oraz par. 9 pkt 1 (uzależnienie udostępniania od potwierdzenia faktu prowadzenia prac o określonej tematyce).

[Robert2000]

Wczoraj kierownictwo poinformowało nas, że mamy wprowadzać ograniczenia udostępnień akt z archiwum, bo, jak się wyraziła pewna osoba "udostępnianie akt magistrantce nie służy celowi publicznemu". A wszystko dlatego, że pani, pracująca w naszym archiwum od niedawna, dostała do realizacji kwerendę archiwalną, której wynikiem było wytypowanie ponad 20 teczek. I dla niej to było za dużo, więc poinformowała kierownictwo, że tak być nie powinno, bo za dużo teczek, za dużo pracy.

[krzysiekp]

Dzień dobry
proszę o wyjaśnienie jakie zmiany wprowadza Ustawa w przypadku udostępniania akt przez archiwum wyodrębnione Uczelni (resort MON) która jednocześnie zgodnie z ustawa finansach publicznych funkcjonuje jako jednostka sektora finansów publicznych.  Analizując literaturę fachowa oraz informacje m.in. z IFAR szczerze trudno jest mi te kazuistykę  prawidłowo zinterpretować.
Proszę o pomoc ww. kwestii