Cd...
Dzień IIDrugi dzień obrad rozpoczęło wystąpienie Filipa Kłębczyka (Politechnika Śląska) zatytułowane
Wykorzystać potencjał społeczności FLOSS - idea Biura Open Source NAC. FLOSS (Free Libre/Open Source Software), czyli Wolne i Otwarte Oprogramowanie oznacza m.in. tworzenie Ruchu wolnej kultury i Otwartych Zasobów Edukacji, a najbardziej znanymi projektami społecznościowymi tego zjawiska są: przeglądarka Mozilla Firefox, pakiet biurowy OpenOffice, system operacyjny GNU/Linux, język programowania Python i Wikipedia. Planowane Biuro Open Source NAC ma wykorzystywać potencjał środowiska FLOSS i stać się platformą wymiany wiedzy, informacji i pomysłów. Środkami działania mają być: portal internetowy, lista mailingowa, współpraca z polskimi organizacjami związanymi z FLOSS oraz ze studenckimi kołami naukowymi. NAC udostępnia już na zasadach open source program IimagiNAC 1.01 do masowej obróbki skanów, będąc pionierem w tej materii wśród urzędów administracji państwowej.
Rafał Magryś (NAC) w prezentacji
ZoSIA i dalej - raport z placu budowy przedstawił aktualne informacje dot. pracy w systemie: ok. 80 osób z kilku archiwów i muzeów wprowadza dane, w 2011 r. wprowadzono już ok. 60 tys. opisów j.a. Rozbudowa systemu obejmie m.in. stworzenie modułu do importu spisów zdawczo-odbiorczych, opisu dokumentów wizyjnych i muzykaliów. W najbliższym czasie rozpocznie się wdrożenie w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Serwis
szukajwarchiwach (będący wersją online ZoSIA) gromadzi nie tylko opisy zespołów i jednostek, udostępnia także skany archiwaliów, a ich liczba zbliża się do 3 mln.
Maciej Zdunek (AP Poznań) w wystąpieniu pt.
Administrowanie systemem ZoSIA na przykładzie Archiwum Państwowego w Poznaniu porównał obowiązki administratora baz danych w archiwum lokalnym, najpierw baz opartych na MS Access a od początku 2009 r. bazy ZoSIA. Do podstawowych obowiązków administratora lokalnego należy: przygotowanie bazy do wprowadzania danych (tworzenie kont użytkowników, nadawanie im uprawnień, zabezpieczenie przed włamaniami), szkolenie operatorów i nadzór nad wprowadzaniem danych oraz ich archiwizowanie oraz uaktualnienie bazy. W przypadku bazy IZA wszystkie te czynności należały do administratora lokalnego, a w odniesieniu do ZoSIA administrowanie systemem, zapewnienie bezpieczeństwa danych itp. należy do NAC. W podsumowaniu Maciej Zdunek stwierdził, że administrowanie ZoSIA na poziomie lokalnym nie nastręcza trudności i nie wymaga specjalistycznej wiedzy informatycznej.
W zastępstwie nieobecnego Henryka Niestroja (AP Opole) referat zatytułowany
Elementy opisu dokumentów pergaminowych i papierowych oraz sposoby ich prezentacji w Internecie wygłosił Wojciech Woźniak. Autor na początku stwierdził, iż zadaniem archiwisty jest dostarczenie obiektywnego opisu, a interpretacja źródła należy już do historyka. W związku z tym część obowiązujących w archiwach zaleceń dot. opisu dokumentów nie ma szans na realizację ze względu na fakt, iż przekraczają one zakres prac archiwisty. W prezentacji przedstawiono przykłady opisów dokumentów z portali europejskich bibliotek i archiwów, często traktujące opis dość skrótowo i lakonicznie. Autor zaproponował 4-częściowy moduł do ich opisu w ZoSIA: "Identyfikacja", "Opis merytoryczny", "Opis fizyczny", "Dostępność i autor opisu" oraz dodatkowo indeksy (których brakuje np. w użytkowanej w archiwach bazie SCRINIUM). Konieczna wydaje się też nowelizacja obowiązujących przepisów i ich dostosowanie do posiadanych narzędzi.
Roman Kusyk (AP Lublin) omówił
Problemy prawne udostępniania materiałów archiwalnych w postaci elektronicznej. Archiwa nie posiadają wewnętrznych regulacji w tej materii, więc ich praktyka jest często niejednolita. Prelegent omówił podstawowe regulacje prawne, odnoszące się do udostępniania danych online, skupiając się na takich pojęciach jak: dane osobowe, dobra osobiste, prawa autorskie, prawa majątkowe, domena publiczna, informacje niejawne.
Grzegorz Gałęzowski (AP Lublin), który nie mógł przyjechać do Torunia, za pomocą teletransmisji przedstawił prezentację pt.
Wejrzeć w głębię. Nowe rozwiązania umożliwiające naturalne prezentowanie danych historycznych i wykrywanie nowych niewidocznych wzorców w dużych zbiorach danych. Omówił w niej możliwości technologii deep zoom na przykładzie specjalnie opracowanego
pocztu królów polskich i adaptive streaming, dopasowującej jakość transmisji wideo do przepustowości łącza użytkownika.
Filip Kłębczyk (Politechnika Śląska) w wystąpieniu
Archiwizacja zasobów Internetu - kierunki i wyzwania przedstawił specyfikę procesu archiwizacji Internetu, na którą składa się duża dynamika i nieprzewidywalność jego rozwoju oraz ogromna liczbę zasobów, określana w 2011 r. na 3 tryliony unikalnych adresów indeksowanych przez Google. Doświadczenia światowe to przede wszystkim
Internet Archive , instytucja istniejąca od 1996 r. w USA i gromadząca i udostępniająca archiwalne zasoby multimedialne. W Polsce archiwizacją Internetu zajmuje się NAC, który od 2009 r. zgromadził w Archiwum Internetu 0,5 TB danych, archiwizując strony najważniejszych urzędów państwowych, m.in. Prezydenta RP i Kancelarii Premiera. Archiwizacja Internetu wiąże się jednak z nierozstrzygniętymi na razie kwestiami prawnymi (m.in. prawa autorskie) oraz z pytaniami: jak często archiwizować strony, wg jakich kryteriów je selekcjonować i jaki ma mieć zasięg ta archiwizacja.
Artur Łysik (NAC) zaprezentował
Wykorzystanie Linuksa w przetwarzaniu skanów, pokazując standardowe programy wchodzące w skład różnych dystrybucji Linuksa oraz możliwości ich wykorzystania w pracy archiwisty i wspomagające automatyzację prostych czynności (nadawanie znaku wodnego, zmiana formatów skanów itp.). Prelegent polecił też odpowiednie podręczniki i poradniki, pomocne w pisaniu prostych skryptów.
Dawid Żądłowski (IPN Warszawa) omówił temat: "Blogi archiwistyczne, przegląd". Definicja określa blog jako odrębną stronę internetową, zawierającą systematyczne wpisy jego właściciela, z możliwością ich komentowania i tagowania. Mając na uwadze tę definicję autor wystąpienia omówił popularne blogi anglojęzyczne, np
techMetro , prowadzony przez Jasona Kucsme, menadżera Metropolitarnej Rady Bibliotecznej w Nowym Jorku, poświęcony digitalizacji i ochronie zasobów cyfrowych. Kolejny to
ArchivesBlogs , agregujący ok. 200 rozmaitych stron poświęconych archiwom, bibliotekom i technologiom informatycznym. Wśród polskiej blogosfery na uwagę zasługuje multimedialny blog Archiwum Państwowego w Lublinie
Galeria Jezuicka 13 , oraz
CATL , blog projektu Cyfrowych Archiwów Tradycji Lokalnych.
Bolesław Rassalski (AP Bydgoszcz) przedstawił "Nowe trendy w zakresie technicznych standardów digitalizacji", za punkt wyjścia biorąc digitalizacje masową, czyli "przemysłową" konwersję w skali powyżej miliona stron w jak najkrótszym czasie. Jej głównymi cechami są: brak selekcji materiałów i problem z prawami autorskimi, słaby poziom indeksacji zasobów, ciągła optymalizacja procesów konwersji i wyrywkowa kontrola jakości. Digitalizacja sprzed tej epoki, określana nieraz jako "butikowa" (Sic!) charakteryzowała się dokładnie odmiennymi cechami. Prelegent omówił ostatnie międzynarodowe zalecenia w zakresie digitalizacji, czyli wytyczne grupy
FADGI z 2010 r. Autor wspomniał też o nowych trendach: digitalizacji multispektralnej, hiperspektralnej i termowizyjnej.
Dyskusja w drugim dniu obrad koncentrowała się na problemach archiwizacji internetu (czy strony internetowe to materiały archiwalne?), administrowaniu systemami informatycznymi w archiwach lokalnych czy możliwościach wykorzystania rozwiązań open source w archiwach. Wykładowcy UMK (dr Krzysztof Kopiński, dr Wiesław Nowosad) pytali o dostęp uczelni do "nitki" dydaktycznej systemu ZoSIA. Przy okazji dyskusji o module w ZoSIA do opisu dokumentów poruszono kwestię potrzeby modułu do opisu materiałów sfragistycznych (dr Marcin Hlebionek). W tym kontekście zebrani odnieśli się do procedury opiniowania wskazówek metodycznych przez NDAP i Centralną Komisję Metodyczną, na przykładzie opiniowania wskazówek sfragistycznych, które trwają od początku 2010 r.
V Zjazd Członków i Sympatyków IFAR potwierdził rolę i znaczenie tego środowiska w dyskursie archiwalnym w Polsce, a wymiana doświadczeń, która ma miejsce zarówno na forum jak i na spotkaniach w "realu" są wartościami samymi w sobie. A co najważniejsze, "ludzie IFAR-u" nie tylko dyskutują, rozmawiają, "roztrząsają", ale przede wszystkim
uczestniczą w realizacji istotnych dla polskich archiwów projektów.
No i jeszcze kontakty towarzyskie, znajomości i przyjaźnie, które zawarliśmy na IFAR... Bezcenne
Pozdrawiam i do zobaczenia za rok
PS. Gdzie?
